Toppers van Toen deel 6: Marcel van der Togt

Voor openwaterzwemmer Marcel van der Togt is er geen uitdaging te gek. Op zijn palmares staan een paar unieke zwemtochten. In vleugelvlucht: 7 keer het IJsselmeer (en winnaar in 1986), een “rondje” IJsselmeer van 183km (2007) en de Kromme Rijn zwemtocht van 24km met Ron van der Halst (2010). Recent heeft Marcel samen met Richard Broer, Hans-Peter Hartog, Ralf van der Poel, Ron van der Harst en Roel de Hoop het Kanaal in een nieuw Nederlands Records overgezwommen.

Marcel is altijd actief gebleven in de zwemwereld, al was het niet als zwemmer, dan wel als (bonds)coach, trainer of expert. 

Zwempaspoort

Naam: Marcel van der Togt

Geboortedatum: 5-11-1961

Woonplaats: Den Haag

Grootste successen: winst IJsselmeeroversteek, rondje IJsselmeer

en NL estafetterecord Kanaal

Tegenwoordig: (Top)sport coaching www.marcelvandertogt.nl

* Marcel, hoe gaat het? Hoe kijk je terug op de kanaaloversteek van 2010?

Ik heb het als unieke ervaring beleefd. We waren na veel wisselingen tot een gelijk gestemd team gekomen en hebben er met elkaar enorm veel plezier en voldoening aan beleefd. Ik was zelf op de dag van de oversteek nog herstellende van een meniscus operatie die 3 weken daarvoor had plaatsgevonden. Een mooie test om mezelf uit te dagen in het verleggen van mijn fysieke en mentale grenzen. Voor mezelf was het een speciale ervaring omdat de snelste tijd tot dan toe was gezwommen door het team van mijn eerste zwemtrainer Jan van Scheijndel. Hij heeft mij destijds ook geïnspireerd om mijn talenten in het Open water zwemmen te ontwikkelen.

* Hoe is het voor jou begonnen met het zwemmen in openwater?

Toen ik 17 was en ik langebaan zwemmen al erg leuk vond, stond ik bij de wedstrijd op de bosbaan en vroeg aan mijn trainer: “Ik wil over 3 weken 16 kilometer zwemmen in Sluis, denk je dat ik dat kan?” Zijn antwoord was duidelijk: “Je traint elke dag 2 uur en hebt er al over nagedacht, dus wat mij betreft gaan we de uitdaging aan en kijken waar je op uitkomt.” Mijn eerste “Sluis”zwom ik 4 uur en ik was verkocht. Het jaar erop ben ik gestart met de solo over het IJsselmeer en vanaf dat moment ben ik mij als zwemmer verder gaan bekwamen in het zwemmen van lange afstanden. Ik heb daarna gedurende 12 jaar deelgenomen aan internationale lange afstand zwemwedstrijden.

* In 2007 heb je een rondje IJsselmeer gezwommen. Wat was hiervoor de aanleiding en hoe heb je die tocht ervaren?

In de herfst van 2006 sprak ik met een kennis van mij over de waterproblemen in de wereld. Ik was verrast omdat ik me nog nooit 1 moment had bedacht dat er een waterprobleem was. Ik had de hele wereld over gereisd, overal was er water, sterker nog zelfs om mijn hobby uit te voeren. Die kennis van mij werkte in zuid amerika en kende de waterproblemen. Hij zei: “Er liggen voldoende projecten, maar geld ontbreekt vaak”, waarop ik hem terug gaf, dat ik in 2007 wel een waterproject wilde adopteren door daarvoor het benodigde bedrag bijeen brengen. Het werd een waterproject in Peru waar 4 dorpen (2500 mensen) dringend behoefte hadden aan schoon drinkwater. Om media aandacht te krijgen moest ik iets bijzonders doen en dat werd het rondje ijsselmeer. Een zoet waterbekken dat al jaren een grote aantrekkingskracht op mij heeft. Nadat ik de route had uitgestippeld, werd het ook een uitdaging in mentaal opzicht. In mijn werk als coach ben ik vaak bezig met het oprekken van persoonlijke grenzen en dit was voor mijzelf een serieuze uitdaging. Hoe kan ik mijn hoofd en lijf zo op elkaar afstemmen dat ik in staat was om 183 km te zwemmen? De tocht zelf was een geweldige ervaring. 14 dagen lang tussen de 3 en 6 uur zwemmen onder wisselende omstandigheden (windkracht 1 tot windkracht 8/9) Ik heb toen ervaren hoe ik mezelf kan trainen om een op het eerste gezicht onmogelijke opdracht met succes te volbrengen. Na afloop van de zwemtocht had ik ook het geld bij elkaar en is er gedurende 1 jaar gewerkt aan de aanleg van de leidingen in Peru. In 2008 ben ik samen met mijn dochter naar Peru geweest om de waterleiding officieel in werking te stellen. Het mooiste kado van dit traject was de ervaring zelf. Voor de mensen in Peru was de waterleiding net zo onmogelijk als mijn zwemtocht. Er was daar in 1 jaar veel gebeurd en mensen hadden zelf ook meegewerkt aan het graven van de leidingen. Er waren jongeren opgeleid die de techniek kenden om de pomp te onderhouden. Er was een systeem opgezet dat elk gezin 2 euro per maand betaalde voor onderhoud. Ze waren zelf in actie gekomen en leefden nu met meer zelfvertrouwen. Het was geweldig om aan de andere kant van de wereld zoveel teweeg te brengen, zonder daar, tot op dat moment, ooit geweest te zijn.

* Je hebt zowel het IJsselmeer overgezwommen als rondgezwommen. Wat maakt het IJsselmeer zo speciaal voor jou?

Voor mij is het ijsselmeer bijzonder omdat ik op de een of andere manier heel goed om kan gaan met de wisselende omstandigheden. wind mee/ of tegen, windkracht 1 tot windkracht 9, met mijn zwemtechniek ben ik in staat om mijn slag aan te passen aan elke omstandigheid. Ik merk dat ik dat “spel”leuk vind en daarvan geniet.

* Welk succes in het openwater was voor jou het meest bijzonder?

Naast mijn overwinning tijdens de ijsselmeer marathon en mijn zwemtocht in 2007, was de EK overwinning van Edith van Dijk in Berlijn (2002) bijzonder. Als bondcoach had ik me in die periode al gespecialiseerd in het mental/ performance coaching. Edith was na haar eerste overwinning van dat toernooi ziek geworden en had buikloop gekregen. In de aanloop naar de 10 KM gaf Hans (van Goor) aan zich zorgen te maken, omdat Edith in een zware “dip”zat door de buikloop en de nachten zonder slaap. Hij had weinig vertrouwen in een goede afloop. Hans vroeg om mijn support en in de laatste 15 minuten voor de start ben ik met Edith “in gesprek”gegaan. In enkele minuten raakte ze overtuigd van de mogelijkheden om te winnen. Na de eerste ronde lag ze in de kopgroep en toen wist ik dat het goed zat. Toen ze ook nog kampioen werd, ervaarde ik dat als zeer speciaal en was ik weer overtuigd dat mensen fysiek tot veel in staat zijn als het “tussen de oren” goed zit.

* Van 1989 tot 2002 was je in verschillende perioden Bondscoach Openwater. Kun je wat vertellen over die periode? Hoe sterk ontwikkelde zich toen het openwaterzwemmen?

Toen ik in 1981 zwemtrainer werd combineerde ik dit met mijn eigen zwemmen. Voor het open waterzwemmen was vanuit de zwembond geen aandacht. Medio 1987 ben ik gestart met “centrale trainingen”voor Open waterzwemmers. Ik huurde in Beverwijk of Amersfoort banen af en daar konden de open water zwemmers onder mijn leiding, met elkaar gedurende 4 uur trainen. De kosten werden gedeeld door de aanwezigen. Door deze initiatieven was ik in 1989 in beeld toen de zwembond een ploeg naar de eerste EK in Stari grad afvaardigden. Ik werd gevraagd als teammanager. Vanuit de FINA kreeg het open water zwemmen een status, want er kwam een WK in Australië. De KNZB heeft dit toen aangegrepen om de functie van bondscoach in te stellen. Ik heb in de jaren erna een bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van deze tak van de zwemsport. Meedenken over selectie criteria, talent ontwikkeling, kennis overdragen en geleidelijk aan steeds meer de rol invullen van mental coach of topsport begeleider. In de begin jaren waren er veel Open waterzwemmers die in aanmerking kwamen voor deelname aan EK’s en WK’s en er waren veel successen. Namen uit die tijd zijn Hans van Goor, Monique Wildschut, Ton Brouwer, Irene van der Laan, Arthur de Rouw, Gea Veldhuizen, Wandy kater, Almar van der meer, Erik van Dartel, Martijn van Heusden, Edith van Dijk, Etta van de Weijden en Melanie Kuiper. In Nederland was destijds Joop Lam erg succesvol

* Aan welke openwater wedstrijden in Nederland heb je vroeger deelgenomen (en die nu niet meer worden georganiseerd)?

De meest bekende wedstrijden destijds waren: de 16 KM van Sluis voor mij een jaarlijks evenement, met veel goede herinneringen. Den Helder-Texel- Den Helder uniek door de zelf te kiezen koers met enig risico door de intredende stroming van het getij (geweldige wedstrijd).

* Je bent tegenwoordig o.a (top)sport consultant. Wat doe je precies? Help je ook zwemmers?

Lees het antwoord op deze vraag vanaf maandag 17 januari op de nieuwe zwemsite: http://zwemfan.wordpress.com